وسواس جنسی چیست؟
وسواس جنسی یک نوع اختلال اضطرابی است که با تکرار فکرها، تصورات یا عملکردهای رابطه جنسی پرهیزناپذیر و ناراحتکننده همراه است. افرادی که با این وسواس روبرو هستند، ممکن است با تصورات ناراحتکننده مرتبط با جنسیت خود، ترس از انجام عملیاتی یا وسواس درباره نگرانیهای جنسی دست و پنجه نرم کنند. این وسواس میتواند زندگی روزمره و روابط را تحت تاثیر قرار دهد و نیاز به مشاوره و درمان داشته باشد. درمان این وسواس معمولاً شامل مشاوره روانشناختی و از زیرنظر دارویی است.
علائم اختلال وسواس جنسی
علائم اختلال وسواس جنسی در افراد از طریق تخیلات جنسی مکرر، تمایلات جنسی و رفتارهای جنسی مداوم ظاهر می شود که زمان زیادی را از آن ها می گیرد و باعث می شود احساس خارج از کنترل کنند.
- انگیزه ای برای انجام برخی رفتارهای جنسی به منظور اجتناب از استرس، اما پس از آن فرد مبتلا احساس گناه و پشیمانی می کند.
- فانتزی ها، اصرارها و رفتارهای جنسی تکراری که زمان زیادی از بیمار می گیرد و باعث می شود که او احساس کند از کنترل او خارج شده است.
- تلاش مکرر برای کنترل خیالات، امیال و رفتار جنسی، بی فایده است.
- رفتار جنسی مداوم که عواقب جدی دارد.
- ترس شدید از عواقب رفتار و رابطه جنسی.
- آنها از خیالات جنسی و رویاهای کاملاً ناخواسته رنج می برند.
علل اختلال وسواس جنسی
علل اختلال وسواس جنسی کاملاً مشخص نیست، اما می توان آنها را در موارد زیر جستجو کرد:
- نقص در ماهیت مغز.
- سوء مصرف مواد مخدر و الکل.
- بیماری های مغزی مانند صرع و زوال عقل.
- مواجهه قبلی با تجاوز جنسی
- شما یک بیماری روانی دیگر مانند افسردگی، اختلال اضطراب یا اعتیاد به قمار دارید.
بیشتر بخوانید:
علل ضعف جنسی در زنان و راه های درمان آن
بهترین ایده ها برای تهیه کادو ولنتاین برای دختر
نمونه هایی از متن تبریک روز ولنتاین برای عشق
روش تشخیصی
تشخیص در مطب روانپزشک پس از مصاحبه کامل با بیمار انجام می شود که در آن بسیاری از جنبه های مختلف اختلال وسواس فکری-اجباری جنسی مورد بررسی قرار می گیرد.
- جزئیات سلامت جسمی، روانی و روانی بیمار.
- جزئیات عاطفی بیمار و ماهیت روابط انسانی او.
- جزئیات افکار و رفتارهای جنسی مشکل ساز که مدیریت آنها دشوار است.
- مشکلات جنسی که بیمار به دلیل رفتارهای انجام شده با آن مواجه است.
- جزئیات خانواده و سایر روابط انسانی.
بر اساس پرسشنامه ای که روانپزشک با بیمار انجام می دهد و برخی آزمایشات تکمیلی، اختلال وسواس جنسی تشخیص داده می شود و برنامه درمانی مناسب برای وضعیت بیمار تعیین می شود.
روش های درمان
روان درمانی شناختی رفتاری (CBT) شامل کمک به فرد مبتلا برای تغییر الگوی فکری که باعث وسواس جنسی می شود، تشویق آنها به شناسایی و تغییر باورهای غلط و تفکر واقع بینانه تر است. درمان پیشگیری از مواجهه و پاسخ (ERP) همچنین شامل قرار دادن تدریجی بیمار در معرض منابع اضطراب و آموزش آنها برای پاسخگویی به آنها به گونه ای است که تأثیر کمتری بر رفتارها و احساسات آنها داشته باشد.
وسواس همجنسگرایی
وسواس همجنسگرایی یکی از انواع وسواس جنسی است که در آن فرد ترس و نگرانیهایی مرتبط با جنسیت خود یا هویت جنسیتی خود را تجربه میکند. این افراد ممکن است مدام شک و تردید در مورد جنسیت خود داشته باشند، احساس کنند که جنسیتشان با هویت جنسی درونی خود همخوانی ندارد یا ترس از عواقب احتمالی تغییر جنسیت داشته باشند. این وسواس میتواند بر زندگی فرد و روابط او تأثیر منفی بگذارد و به کاهش کیفیت زندگی او منجر شود.
درمان وسواس همجنسگرایی شامل مشاوره روانشناختی، پشتیبانی روانشناختی، و در برخی موارد استفاده از داروها برای کنترل علایم اضطرابی میشود. اهمیت دیگری که درمان این وسواس دارد، تسهیل فرآیند پذیرش و هویت جنسیتی سالم و مطابق با خود فرد است.
وسواس اسپرم
وسواس اسپرم یکی دیگر از انواع وسواس جنسی است که در آن فرد ممکن است با ترسها، تکرار فکرها یا اضطراب مرتبط با اسپرم یا امور مرتبط با آن مواجه شود. این وسواس ممکن است شامل ترس از بارداری ناخواسته، انتقال بیماریهای جنسی، یا ایدههای ناراحتکننده مرتبط با اسپرم و از دست دادن کنترل بر آن باشد.
افراد مبتلا به وسواس اسپرم ممکن است وقت زیادی را برای شستشو یا ضدعفونی کردن قسمتهای بدنی خود صرف کنند، از ارتباط جنسی خودداری کنند یا رفتارهای دیگری انجام دهند تا از مواجهه با وسواسشان پرهیز کنند.
درمان وسواس اسپرم شامل مشاوره روانشناختی، درمانهای رفتاری، و در برخی موارد مصرف داروها میشود. هدف اصلی این درمانها، کاهش ناراحتیها و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این وسواس است.
تفاوت وسواس جنسی با خیال پردازی جنسی
وسواس جنسی و خیال پردازی جنسی دو مفهوم متفاوت هستند، اما ممکن است در برخی موارد اشتراکاتی داشته باشند.
-
وسواس جنسی:
- وسواس جنسی یک اختلال روانشناختی است که با تکرار فکرها، تصورات یا عملکردهای جنسی پرهیزناپذیر و ناراحتکننده همراه است.
- افراد مبتلا به وسواس جنسی ممکن است با ترس از بیماریهای جنسی، ترس از بارداری ناخواسته یا شک و تردید در مورد جنسیت خود مواجه شوند.
- وسواس جنسی میتواند به طور قابل ملاحظهای بر زندگی روزمره و روابط افراد تأثیر بگذارد.
-
خیال پردازی جنسی:
- خیال پردازی جنسی به مجموعهای از تصورات و تخیلات جنسی اشاره دارد که ممکن است در ذهن افراد به وجود آید.
- این خیال پردازیها میتوانند معمولاً بدون هیچگونه عواطف منفی یا نگرانی همراه باشند و فقط به عنوان یک شکل از تفریح یا تخیل جنسی برای افراد باشند.
- این خیال پردازیها ممکن است در فضای خصوصی فرد یا به صورت فانتزیهای جنسی در محیطهای مجازی رخ دهند و در اغلب موارد به تفریح و رفع استرس کمک کنند.
از آنجا که خیال پردازی جنسی ممکن است بدون هیچگونه اختلال یا ناراحتی روانی اتفاق بیافتد، معمولاً در برخورد با آن از اصطلاح “وسواس جنسی” استفاده نمیشود، مگر اینکه این خیال پردازیها به مراتب غیرطبیعی یا مضر برای فرد شوند و به شدت زندگی روزمره و روابط او را تحت تأثیر قرار دهند.
انواع افکار وسواسی جنسی
افکار وسواسی جنسی میتوانند بسیار متنوع باشند و به شکلها و ابعاد مختلفی ظاهر شوند. برخی از این افکار معمول عبارتند از:
- ترس از بیماریهای جنسی: این شامل ترس از ابتلا به بیماریهایی مانند اچآیوی (HIV)، هرپس گنیتال، سیفیلیس و غیره است.
- ترس از بارداری ناخواسته: این شامل ترس از بارداری در اثر رابطه جنسی بدون استفاده از وسایل جلوگیری است.
- ترس از بیعفونتی و پاکیزگی: افراد ممکن است وسواسی در مورد بیماریهای جنسی و عوارض آنها داشته باشند و از این رو از هرگونه فعالیت جنسی خودداری کنند.
- ترس از هویت جنسی: برخی افراد ممکن است شک و تردید در مورد جنسیت خود داشته باشند و این باعث شده تا به شدت متمایل به شناخت خود و تطابق آن با جنسیت بیشتر شوند.
- ترس از عمل جنسی: این شامل ترس از انجام عملیات جنسی میشود، مانند ترس از ناتوانی جنسی، عدم رضایت جنسی و…
- ترس از تصویر بدنی: افراد ممکن است از ظاهر جنسی خود و اجزای بدنی خود ناراحت شوند و این باعث ترس و وسواس در مورد روابط جنسی میشود.
این تنها چند نمونه از افکار وسواسی جنسی هستند و در واقعیت ممکن است این افکار با ترکیبهای مختلف و درجات مختلفی از شدت وسواس در هر فرد ظاهر شوند.
نمونههایی از وسواس جنسی
- ترس از ابتلا به بیماریهای جنسی: این شامل ترس از ایدز، هرپس گنیتال، سیفیلیس و سایر بیماریهای جنسی است که ممکن است از راه روابط جنسی منتقل شوند.
- ترس از بارداری ناخواسته: افرادی که با این وسواس روبرو هستند، ممکن است به شدت نگران بارداری شوند، به خصوص در صورتی که از وسایل جلوگیری استفاده نکنند یا در مورد کارایی آنها شک داشته باشند.
- وسواس از نظم و پاکیزگی: افراد ممکن است به شدت متمایل به پاکیزگی بیش از حد باشند، به خصوص پس از روابط جنسی، به دنبال شستشوی بدن یا استفاده از محلولهای ضدعفونی باشند.
- ترس از هویت جنسی: افراد ممکن است شک و تردید درباره جنسیت خود داشته باشند و با تصورات و انتقادهای خود مبنی بر عدم تطابق هویت جنسی خود مواجه شوند.
- وسواس از تصویر بدنی: افراد ممکن است به شدت نگران ظاهر جنسی خود باشند، به طوری که از ارتباطات جنسی خودداری کنند یا از شرکت در فعالیتهای جنسی بیاراده شوند.
- ترس از عمل جنسی: این شامل ترس از ناتوانی جنسی، عدم رضایت جنسی، و ترس از عوارض جانبی و ناخواسته از فعالیتهای جنسی میشود.
همه این وسواسها و ترسها ممکن است به شدت زندگی روزمره و روابط افراد را تحت تأثیر قرار دهند و نیاز به مشاوره و درمان داشته باشند.
روشهای کنترل وسواس جنسی
کنترل وسواس جنسی میتواند از طریق چند روش مختلف انجام شود. در اینجا چند روش کلی برای مدیریت و کاهش وسواس جنسی آورده شده است:
- مشاوره روانشناختی: مراجعه به یک متخصص روانشناس یا روانپزشک متخصص در زمینه اضطراب و وسواس میتواند کمک کننده باشد. روانشناس با بررسی افکار، احساسات و رفتارهای شما، به شناخت عمیقتری از وسواس شما میرسد و به شما راهنماییهایی برای مدیریت آن ارائه میدهد.
- درمانهای رفتاری: از جمله روشهای درمانی موثر برای کنترل وسواس جنسی میتوان به درمان رفتاری مبتنی بر تمرینات تعریف شده (Exposure and Response Prevention) اشاره کرد. در این روش، فرد به آرامشی تدریجی و تمرکزمند به موقعیتهایی که موجب وسواس جنسی او میشود مواجه میشود و از انجام رفتارهایی که به وسواس ادامه میدهد پرهیز میکند.
- درمان دارویی: در برخی موارد، استفاده از داروهای ضداضطرابی یا داروهای ضدافسردگی میتواند به کنترل علایم اضطرابی و وسواس جنسی کمک کند. اما استفاده از داروها باید تحت نظر یک پزشک تخصصی انجام شود و فقط به عنوان بخشی از برنامه کلی درمان مورد استفاده قرار گیرد.
- آموزش مهارتهای مدیریت استرس: آموزش مهارتهای مدیریت استرس میتواند به شما کمک کند تا با ترس و اضطراب مرتبط با وسواس جنسی بهتر مقابله کنید. این شامل تمرینهای تنفسی، مدیتیشن، و تکنیکهای آرامسازی است.
- پشتیبانی از خانواده و روابط اجتماعی: حمایت خانواده و دوستان میتواند در مدیریت وسواس جنسی کمک بسیاری به شما کند. از طریق صحبت کردن با افراد نزدیک خود و به اشتراک گذاشتن تجربیات، میتوانید احساس حمایت و تسلیمی برای بهبود وضعیت خود داشته باشید.
با توجه به اینکه هر فرد و شرایط ویژگیهای مختلفی دارد، ممکن است روش مناسب برای کنترل وسواس جنسی برای هر فرد متفاوت باشد. بنابراین، مهم است که با یک حرفهای مشاوره کنید تا بهترین راهحل برای شما مشخص شود.